Ο Παρθενώνας

Ο Παρθενώνας στην Ακρόπολη της Αθήνας ήταν αφιερωμένος στην Αθηνά, την πολιούχο θεά των Αθηνών. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 447 π.Χ. με απόφαση του Περικλή στο πλαίσιο ενός γενικότερου οικοδομικού προγράμματος στην Ακρόπολη, τα ιερά της οποίας είχαν καταστραφεί από τους Πέρσες το 480 π.Χ. Ο ναός ανεγέρθηκε επάνω στα ερείπια του ημιτελούς και κατεστραμμένου αρχαϊκού ναού, του λεγόμενου ''Προπαρθενώνα'' ή ''Εκατόμπεδου''. 

Αρχιτέκτονες ήταν ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης, ενώ επιστάτης του γλυπτικού διάκοσμου ήταν ο γλύπτης Φειδίας. Η ανέγερση του τελείωσε το 438 π.Χ. και τα τελευταία αγάλματα τοποθετήθηκαν το 432 π.Χ. Είναι ένα κτίριο δωρικού αρχιτεκτονικού ρυθμού, που όμως συνδυάζει στοιχεία και του Ιωνικού, όπως για παράδειγμα η ζωφόρος και οι εσωτερικοί ιωνικοί κίονες. Ειδικότερα πρόκειται για οκτάστυλο, περίπτερο ναό με εξάστυλο, αμφιπρόστυλο σηκό, με πλούσια διακόσμηση από λευκό πεντελικό μάρμαρο, διαστάσεις 31 x 70 μέτρα και ύψος 19 μέτρα. 

Τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του διακρίνονται στις μετόπες, τα αετώματα και τη ζωφόρο. Οι μετόπες είναι ορθογώνιες πλάκες με ανάγλυφες παραστάσεις που αναπαριστούν σκηνές από τη μυθολογία σχετικές με την πόλη της Αθήνας. Ο Παρθενώνας διέθετε 92 συνολικά μετόπες, όλες κοσμημένες με ανάγλυφα. Οι μετόπες της ανατολικής πλευράς, απεικονίζουν τη Γιγαντομαχία, οι μετόπες της βόρειας πλευράς σκηνές από τον Τρωικό Πόλεμο, της δυτικής πλευράς την Αμαζονομαχία, και οι νότιες μετόπες απεικονίζουν την Κενταυρομαχία. Τα δύο τριγωνικά αετώματα του Παρθενώνα περιέχουν ολόκληρα αγάλματα θεών και θεοτήτων. Το ανατολικό αέτωμα απεικονίζει τη γέννηση της θεάς Αθηνάς, ενώ το δυτικό αέτωμα τη διαμάχη μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνος για την κυριαρχία στην Αθήνα. 

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Άποψη του Παρθενώνα το 1878. ©Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς.