Συλλογή Περιοδικού Π.Α.Ο.Κ. Εμπιστευτικό.

Σε μια από τις πρώτες οργανωμένες εμφανίσεις στο τότε γήπεδο του Π.Α.Ο.Κ., οι ποδοσφαιριστές του συλλόγου ποζάρουν το 1930 φορώντας σκούρες φανέλες με το αρχικό έμβλημα του συλλόγου —το τετράφυλλο τριφύλλι— στοιχείο που προηγήθηκε του σημερινού Δικεφάλου του Βυζαντίου. Η ομάδα στήνεται σε δύο σειρές, με χαλαρή αλλά σίγουρη στάση, σε ανοιχτό αγωνιστικό χώρο με εμφανή τη φυσικότητα και την απλότητα των προπολεμικών αθλητικών συνθηκών. Ανάμεσα στους παίκτες αναγνωρίζονται ιστορικές μορφές όπως οι Ανδρεάδης, Γεωργιάδης, Τσολακίδης, Βλάχου και Μακαρονόπουλος, όλοι με καταγωγή από τον προσφυγικό ελληνισμό της Ανατολής. Το 1930 ήταν μια χρονιά εδραίωσης για τον Π.Α.Ο.Κ., ο οποίος ήδη είχε ξεκινήσει να εδραιώνει τον ρόλο του στη νέα πατρίδα, λειτουργώντας ως θεσμός όχι μόνο αθλητικός αλλά και κοινωνικός. Η φωτογραφία αποτυπώνει τη μετάβαση από την αυθόρμητη οργάνωση των πρώτων χρόνων στη συνειδητή διαμόρφωση μιας ομάδας με σαφή ταυτότητα, όραμα και βαθιές ρίζες στην προσφυγική μνήμη και την κοινωνική ανασυγκρότηση της Θεσσαλονίκης.

Στο τότε γήπεδο του Π.Α.Ο.Κ. Στις φανέλες των παικτών διακρίνεται το σήμα της ομάδας που αρχικά ήταν το τετράφυλλο τριφύλλι. Διακρίνονται οι : Ανδρεάδης, Γεωργιάδης, Τσολακίδης, Λιανόπουλος, Βλάχου, Πάγκαλος Ανδρεάδης, Παντερμαλής, Βεντουρέλης, Μακαρονόπουλος, Σαρρής. Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς. Θεσσαλονίκη. 1930