Πίσω στις ιστορίες

Επιβάτες σε ηλεκτροκίνητο τραμ των Αθηνών, 20ος αι. Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς. Αθήνα, Αττική, Ελλάδα

Επιβάτες σε ηλεκτροκίνητο τραμ των Αθηνών, 20ος αι. Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς. Αθήνα, Αττική, Ελλάδα

Σκηνή έντονης συμφόρησης σε τραμ της γραμμής 11 με προορισμό τον Τσουρναρό, πιθανόν στη δεκαετία του 1940 ή 1950, καταγράφει με αμεσότητα την υπερφόρτωση των μέσων μεταφοράς στην Αθήνα. Ανδρικές φιγούρες σε επίσημα και ημιεπίσημα ενδύματα —σακάκια, παλτά, καπέλα— έχουν καταλάβει ολόκληρη την εξωτερική πλευρά του συρμού, κρατώντας τις χειρολαβές και πατώντας στο μεταλλικό πέδιλο ή και στα σκαλοπάτια του οχήματος. Η υπερφόρτωση δεν είναι απλώς αποτέλεσμα κακής οργάνωσης, αλλά ένδειξη της ανεπαρκούς συγκοινωνιακής υποδομής μιας πόλης που βίωνε πληθυσμιακή αύξηση, μεταπολεμική φτώχεια και αστική συμφόρηση. Η παρουσία αφισών με έντυπα ή διαφημίσεις επικολλημένες στο βαγόνι φανερώνει τον ρόλο του τραμ και ως κινούμενου επικοινωνιακού μέσου, ενώ τα πρόσωπα των επιβατών φανερώνουν άλλοτε ανησυχία και άλλοτε στωικότητα, αντανακλώντας την καθημερινότητα μιας εποχής με περιορισμένες εναλλακτικές. Το τραμ λειτουργεί εδώ όχι απλώς ως μεταφορικό μέσο αλλά ως κοινωνικό πεδίο συμπίεσης, επαφής και κοινής εμπειρίας.