Το λιμάνι της Καλαμάτας στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα

Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα ο λιμένας της Καλαμάτας δεν είχε αναπτυχθεί, όπως άλλωστε και των περισσότερων παραθαλάσσιων ελληνικών πόλεων που δε διέθεταν ακόμη τεχνητό λιμάνι. Την ανάγκη κατασκευής λιμανιού έθεσαν για πρώτη φορά οι Καλαματιανοί έμποροι την δεκαετία του 1850, καθώς ήταν απαραίτητο για την ανάπτυξη της ναυτιλίας, του εμπορίου και της βιομηχανίας της πόλης. Το πρώτο βήμα έγινε με την ίδρυση του Λιμενικού Ταμείου το 1868. Το 1872, η Εφορευτική Επιτροπή ανέθεσε τη σύνταξη της σχετικής τεχνικής μελέτης στον Γάλλο Μηχανικό Λιμένων Ν. Πασκάλ, ο οποίος σχεδίασε το λιμάνι στη σημερινή του θέση, ενώ το 1882 τοποθετήθηκε και ο θεμέλιος λίθος του. 

Το 1896 τα λιμενικά έργα δεν είχαν ολοκληρωθεί. Για αυτό ο εργολάβος δημοσίων έργων Λουδοβίκος Πετιμερμέ ανέλαβε την κατασκευή του αντιβραχίονα μήκους 180 μ., την προέκταση του μόλου κατά 200 μ., την κατασκευή κρηπιδωμάτων, την εκβάθυνση της δεξαμενής και του λιμανιού μέχρι βάθους 7 μ. κάτω από τη μέση στάθμη της θάλασσας, την κατασκευή τριπλών κλιμάκων και την τοποθέτηση στύλων πρόσδεσης από χυτοσίδηρο, δεστρών και ναύδητων (σημαδούρων). Το έργο εντέλει αποπερατώθηκε το 1901. Έκτοτε, η εμπορική ανάπτυξη του λιμανιού πραγματοποιήθηκε με γοργούς ρυθμούς. Τα παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα του μεσσηνιακού κάμπου (σύκα, μαύρη σταφίδα, κουκούλια) εξάγονταν απ’ ευθείας, είτε μέσω Πάτρας σε όλα τα σημαντικά εμπορικά κέντρα της εποχής, όπως Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Τεργέστη και Μασσαλία. 

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Τμήμα του λιμανιού της Καλαμάτας γύρω στο 1898. ©Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς.