Η Εθνική Βιβλιοθήκη των Αθηνών

Η πρώτη δημόσια Βιβλιοθήκη στην Ελλάδα ιδρύθηκε στην Αίγινα από τον Κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια το 1829 και μεταφέρθηκε στην Αθήνα το 1834, όπου στεγάστηκε προσωρινά σε διάφορα παλαιά κτίρια και τέλος στο κτίριο του Πανεπιστημίου. Ήδη από το 1858 είχε δοθεί εντολή από τον βασιλέα ΄Οθωνα στον Δανό αρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν (Theophil Hansen), αδελφό του Χριστανού Χάνσεν (Christian Hansen), να μελετήσει τη δημιουργία Βιβλιοθήκης δίπλα στο Πανεπιστήμιο, το οποίο τότε κτιζόταν. Τελικά το 1884 ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης πήρε την πρωτοβουλία κατασκευής, που έγινε με δωρεά του Παναγή Βαλλιάνου, ομογενή από την Ρωσία, και ολοκληρώθηκε με χορηγία από το Δημόσιο Ταμείο.  

Μετά την απόφαση αυτή η Εθνική Βιβλιοθήκη ανεγείρεται ως μέρος της Νεοκλασικής Τριλογίας της πόλεως των Αθηνών (Ακαδημία, Πανεπιστήμιο και Βιβλιοθήκη), το διάστημα 1887-1902 με επιβλέποντα τον Ερνέστο Τσίλλερ (Ernst Ziller). Αποτελείται από τρία συμπαγή τμήματα, από τα οποία στο μεσαίο, που είναι και το μεγαλύτερο, λειτουργεί το αναγνωστήριο. Η είσοδος σε αυτό γίνεται από ένα πρόστυλο δωρικού ρυθμού, το πρότυπο του οποίου είναι ο Ναός του Ηφαίστου στην Αρχαία Αγορά (Ηφαιστείο ή Θησείο). Στο πρόστυλο οδηγεί μνημειώδης καμπύλη διπλή σκάλα σε αναγεννησιακό ύφος. Το αναγνωστήριο, με περιμετρικούς κίονες ιωνικού ρυθμού, στεγάζεται με γυάλινη οροφή. Οι χυτοσιδηρές κατασκευές των βιβλιοστασίων θεωρήθηκαν εκπληκτικές για τα δεδομένα της εποχής. Το κτίριο γενικά θεωρείται δείγμα του ώριμου νεοκλασικισμού. Στις μέρες μας στεγάζει τη Δημόσια Βιβλιοθήκη, την πληρέστερη στην Ελλάδα. 

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Η Εθνική Βιβλιοθήκη των Αθηνών το 1890. ©Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς.