Ο Βόλος τον 19ο αιώνα

Η πόλη του Βόλου με τη σημερινή μορφή της ξεκίνησε να κτίζεται έξω από το παλιό κάστρο λίγο αργότερα από το 1830. Ο Βόλος, ως το λιμάνι της περιοχής, τράβηξε την προσοχή των Πηλιορειτών, οι οποίοι αρχικά νοίκιαζαν χώρο στα καταστήματα Παλιά πριν αρχίσουν να φτιάχνουν τις επιχειρήσεις τους ανατολικά του κάστρου. Το 1841 άρχισε να λειτουργεί η Χαλβαδοποιία Τσούγκου και το 1860 χτίστηκε στον Βόλο ο πρώτος αλευρόμυλος για την παραγωγή ζυμαρικών από τους αδελφούς Γκλαβάνη. Το 1869 κτίστηκε ο ατμόμυλος του Αριστείδη Μουσούρη και το 1872 το βυρσοδεψείο των Γεωργίου και Νικούλη. Η ευνοϊκή γεωγραφική του θέση, λόγω του λιμανιού, συνέβαλε στην εξέλιξή της σε οικονομικό κέντρο της Θεσσαλίας.

Μετά τη διάσκεψη της Κωνσταντινούπολης το 1881, η Θεσσαλία παραχωρήθηκε στο νεοελληνικό κράτος, και στις 2 Νοεμβρίου του 1881, ο Ελληνικός Στρατός εισήλθε στην πόλη του Βόλου. Το 1886 αποπερατώθηκε η σιδηροδρομική σύνδεση του Βόλου με τη Λάρισα και την Καλαμπάκα, ενώ από το 1895 ξεκίνησε να λειτουργεί και η σιδηροδρομική γραμμή Βόλου–Λεχωνίων-Μηλιών. Παράλληλα, το 1892, ξεκίνησαν και τα έργα διαμόρφωσης του λιμανιού. Ο Βόλος στα τέλη του 19ου αιώνα γνώρισε επίσης και σημαντική πολιτιστική ανάπτυξη. Το 1894 απέκτησε το Δημοτικό Θέατρο, το 1896 δημιουργήθηκε ο Γυμναστικός Σύλλογος Βόλου, ενώ το 1898 ξεκίνησε να εκδίδεται η εφημερίδα Θεσσαλία. Κατά τον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ο Βόλος κατελήφθη από τον Οθωμανικό στρατό και οι κάτοικοι του υποχρεώθηκαν να καταφύγουν στα γειτονικά νησιά, αλλά το ίδιο έτος ο Οθωμανικός στρατός αποχώρησε από την πόλη και έτσι οι Βολιώτες και οι Πηλιορείτες επέστρεψαν στις κατοικίες τους.

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Πανοραμική άποψη της παραλίας του Βόλου και των χωριών του Πηλίου το 1895. ©Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς.