Η Πάτρα τον 19ο αιώνα

Έπειτα από τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους, ο Ιωάννης Καποδίστριας ανέθεσε το 1829 στον αρχιτέκτονα Σταμάτιο Βούλγαρη την εκπόνηση πολεοδομικού σχεδίου για την πόλη της Πάτρας. Το σχέδιο προέβλεπε τη διάνοιξη κάθετων και οριζόντιων δρόμων, μεγάλων πλατειών, καθώς και την επέκταση της πόλης έως την παραλία. Από το 1834, η πόλη κοσμείται με κτίρια σύνθετου αρχιτεκτονικού ύφους, με κυρίαρχο εμβληματικό ρυθμό τον νεοκλασικισμό. Επιβλητικές προσόψεις, περίτεχνα υπέρθυρα, μαρμάρινα μπαλκόνια, ακροκέραμα, αγάλματα και με χαρακτηριστικό γνώρισμα τις στοές- ως μια βασική επιρροή από τη Δύση, με την οποία η πόλη έχει πια άμεση επαφή-προσδίδεται η υποβλητική ατμόσφαιρα και η ιδιαίτερη φυσιογνωμία του πολεοδομικού της ιστού. 

Ανεγείρονται, το Θέατρο ''Απόλλων'' και ο Μητροπολιτικός Ναός, σε σχέδια του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Ziller), το Δημοτικό Νοσοκομείο σε σχέδια του Θεόφιλου Χάνσεν (Theophil Hansen), ο παλαιός Ιερός Ναός του Αγίου Ανδρέα, σε σχέδια του Λύσανδρου Καταυντζόγλου, ενώ στην παραλιακή οδό κτίζονται πέτρινα οικοδομήματα και εγκαταστάσεις για τη λειτουργία σταφιδεργοστασίων και σταφιδαποθηκών, καθώς και άλλα κτίρια που εξυπηρετούν τις εργασίες του διαμετακομιστικού εμπορίου, συνθέτοντας το αισθητικό αρχιτεκτονικό ύφος της Oδού Όθωνος-Αμαλίας. Στα δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ξεκινούν οι εργασίες κατασκευής ενός τεχνητού λιμανιού που θα εξυπηρετούσε την πόλη και το οποίο ολοκληρώνεται το 1889. 

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Άποψη του κεντρικού δρόμου της Πάτρας το 1890. Στο βάθος το λιμάνι της πόλης. © Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς.