Η Βίλα Α. Καπάντζη (Πρώην Κτίριο ΝΑΤΟ) στη Θεσσαλονίκη

Η Βίλα Καπαντζή χτίστηκε το 1905 από τους αδελφούς Γιουσούφ και Αχμέτ Καπαντζή, μέλη της οικογένειας των Ντονμέδων, εξισλαμισμένων Εβραίων. Αρχικά λειτούργησε ως κατοικία του Μεχμέτ Καπαντζή, γιου του Αχμέτ. Την αρχιτεκτονική επιμέλεια ανέλαβε ο Πιέρο Αρριγκόνι, γνωστός για τη δουλειά του σε άλλα κτίρια της Συνοικίας των Εξοχών.

Το 1926, το μεγαλύτερο μέρος του κτιρίου πέρασε στην κυριότητα του ελληνικού κράτους, και το υπόλοιπο ακολούθησε το 1934. Για ένα διάστημα, η βίλα φιλοξένησε το Ισπανικό Προξενείο (1924-1927) στο δεύτερο όροφο του κτιρίου, ενώ παράλληλα, ο ιδιοκτήτης Μεχμέτ Καπαντζής διέμενε με την οικογένεια του στον πρώτο όροφο και προσφυγικές οικογένειες στον τρίτο όροφο και στον περιβάλλοντα χώρο. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, η έπαυλη επιτάχθηκε από την Γκεστάπο, ενώ μετά τον πόλεμο στέγασε διοικητικές υπηρεσίες του ΝΑΤΟ. Αργότερα, το κτίριο ανακηρύχθηκε διατηρητέο και ανακαινίστηκε, φιλοξενώντας τον Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από το 1993 έως το 2000. Παρέμεινε υπό τη διαχείριση του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης έως τον Σεπτέμβριο του 2013, ενώ από το 2014 ανήκει στον Ιβάν Σαββίδη.

Αρχιτεκτονικά, η Βίλα Καπαντζή είναι ένα εκλεκτικιστικό δείγμα που συνδυάζει επιρροές από την Art Nouveau, με νεογοτθικά και νεοαραβικά στοιχεία. Ένα από τα χαρακτηριστικά της είναι η έντονη προεξοχή της στέγης, που θυμίζει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των Άλπεων.

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Βίλα Α. Καπάντζη (Πρώην Κτίριο ΝΑΤΟ), σε σχέδια του Πιέρο Αρριγκόνι. Βρίσκεται στην οδό Λεωφ. Βασ. Όλγας 105.