Η προτομή του Αναστάσιου Πολυζωίδη στην Πλατεία Δικαιοσύνης της Θεσσαλονίκης

Αναστάσιος Πολυζωίδης (1802-1873)

Ο Αναστάσιος Πολυζωίδης υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές μορφές του ελληνικού αγώνα για την ανεξαρτησία, καθώς και επιφανής νομικός, δημοσιογράφος και πολιτικός της μετεπαναστατικής Ελλάδας. Σπούδασε νομική και φιλοσοφία στη Βιέννη και τη Γερμανία, όπου επηρεάστηκε από τις φιλελεύθερες ιδέες της εποχής.

Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης το 1821, επέστρεψε στην Ελλάδα για να συμμετάσχει ενεργά στον αγώνα. Διετέλεσε γραμματέας της Διοίκησης της Στερεάς Ελλάδας και διακρίθηκε για τη συμβολή του στην πολιτική και διοικητική οργάνωση των επαναστατημένων περιοχών. Υπήρξε ο κύριος συντάκτης της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας, η οποία ενσωματώθηκε αυτούσια στο Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος, το οποίο αποτέλεσε και το πρώτο σύνταγμα του νέου ελληνικού κράτους. Μετά την απελευθέρωση, ο Πολυζωίδης συνέχισε να υπηρετεί την πατρίδα ως νομικός και πολιτικός, αναλαμβάνοντας κρίσιμες θέσεις στη νεοσύστατη ελληνική κυβέρνηση. Ως υπουργός Παιδείας, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη θεμελίωση του Εθνικού Πανεπιστημίου (1837), συμβάλλοντας ουσιαστικά στην οργάνωση της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Έμεινε στην ιστορία για το θάρρος και την ακεραιότητά του ως δικαστής, κυρίως κατά τη δίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη το 1832. Μαζί με τον συνάδελφό του, Γεώργιο Τερτσέτη, αρνήθηκε να υπογράψει την καταδικαστική απόφαση, παρά τις πιέσεις της βαυαρικής αντιβασιλείας. Η πράξη αυτή τον καθιέρωσε ως σύμβολο δικαιοσύνης και αντίστασης κατά της αυθαιρεσίας της εξουσίας.

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Προτομή του Αναστάσιου Πολυζωίδη, φτιαγμένη από μάρμαρο. Βρίσκεται στην είσοδο του δικαστικού μεγάρου της Θεσσαλονίκης, στην πλατεία Δικαιοσύνης. Είναι δημιουργία του γλύπτη Νικόλα Παυλόπουλου.