Η προτομή του Δημητρίου Υψηλάντη στη Θεσσαλονίκη

Δημήτριος Υψηλάντης (1793-1832)

Ο Δημήτριος Υψηλάντης, γιος του ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Κωνσταντίνου Υψηλάντη, ήταν μια εξέχουσα προσωπικότητα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Παρόλο που δεν ήταν ο πρωταγωνιστής των γεγονότων, όπως ο αδελφός του Αλέξανδρος, ο Δημήτριος έπαιξε σημαντικό ρόλο στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας.

Πραγματοποίησε στρατιωτικές σπουδές στη Γαλλία και στη συνέχεια εντάχθηκε στον ρωσικό αυτοκρατορικό στρατό από τις γραμμές του οποίου μαζί με τον αδερφό του Αλέξανδρο, έλαβαν μέρος στους Ναπολεόντειους πολέμους. Στα 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Μετά την έκρηξη της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες κατά τον Φεβρουάριο 1821, αποφασίστηκε να μεταβεί στην Πελοπόννησο, ως πληρεξούσιος του αδερφού του Αλέξανδρου και να συντονίσει τις πολεμικές επιχειρήσεις. Κατά τις πολεμικές επιχειρήσεις του πρώτων επαναστατικών χρόνων ο Δημήτριος Υψηλάντης επέδειξε πολεμική αποφασιστικότητα και πυγμή παρά την κλονισμένη υγεία του, ενώ συνδέθηκε στενά με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Ορίστηκε γενικός αρχηγός στην πολιορκία της Τριπολιτσάς αλλά σύντομα ήρθε σε σύγκρουση με τους προκρίτους της Πελοποννήσου για την οργάνωση της επαναστατικής εξουσίας. Υπό την στρατιωτική διεύθυνση του Δ. Υψηλάντη διεξήχθη και η τελευταία μάχη της Επανάστασης στην Πέτρα Βοιωτίας (12.9.1829). Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 συμμετείχε στην επταμελή Διοικητική Επιτροπή, ενώ λίγους μήνες αργότερα έλαβε μέρος στη Δ΄ Εθνοσυνέλευση κατά την διάρκεια των εργασιών της οποίας απεβίωσε (4 Αυγούστου 1832).

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Μαρμάρινη προτομή του Δημήτριου Υψηλάντη, έργο του γλύπτη Ευθύμη Καλευρά, (1929-2011) . Το άγαλμα υπήρξε δωρεά της Μ. Κυπαρισσίδου.