Ο ανδριάντας του αγωνιστή του 1821 Δημητρίου ή Τσάμη Καρατάσσου στη Θεσσαλονίκη

Δημήτριος/Τσάμης Καρατάσος (1798 - 1861)

Ο Δημήτριος Καρατάσος, γνωστός και ως Γέρο-Τσάμης, υπήρξε διακεκριμένος οπλαρχηγός που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην ιστορία του νεότερου ελληνισμού. Από την ενεργή συμμετοχή του στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 στην περιοχή της Νάουσας, μέχρι τον ρόλο του ως υπασπιστή του βασιλιά Όθωνα και την ηγετική του παρουσία στην αποτυχημένη Μακεδονική επανάσταση του 1854, ο Δ. Καρατάσος αποτέλεσε μια πολυσχιδή προσωπικότητα, αφιερωμένη στον αγώνα για την εθνική απελευθέρωση.

Γεννήθηκε το 1798 στο Διχαλεύρι (σημερινή Στενήμαχο), του νομού Ημαθίας και ως γόνος αγωνιστών, συνέχισε την οικογενειακή παράδοση. Από τα πεδία των μαχών της Νάουσας ακολούθησαν οι αγώνες στη Στερεά Ελλάδα, αποκτώντας έτσι σημαντική στρατιωτική εμπειρία αλλά και πολιτικές δεξιότητες. Ο Καρατάσος, πίστευε στην αναγκαιότητα της συνεργασίας των Βαλκανικών λαών και για αυτό το λόγο ανέλαβε πρωτοβουλίες για την σύναψη συμφωνίας με τη Σερβία. Το 1859 άρχισε να δημοσιεύει τις προτάσεις του σε άρθρα εφημερίδας, ενώ προσπαθούσε να προσεγγίσει τους εκπροσώπους των Σερβικών κοινοτήτων στην Ελλάδα, προκειμένου να τον υποστηρίξουν και να τον βοηθήσουν στο σκοπό του.

Οι προσπάθειές του, αν και ενθαρρύνθηκαν από τον βασιλιά Όθωνα, δεν ευοδώθηκαν, καθώς ο θάνατός του στο Βελιγράδι έθεσε πρόωρο τέλος στα σχέδιά του. Η Ελληνοσερβική συμμαχία ένα όραμα που τον συντρόφευε μέχρι την τελευταία του στιγμή, θα υλοποιηθεί 25 χρόνια αργότερα από τον Χαρίλαο Τρικούπη.

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Μαρμάρινος αδριάντας του αγωνιστή Δημητρίου Καρατάσου, έργο που φιλοτέχνησε ο Γεώργιος Δημητριάδης. Το έργο τοποθετήθηκε στο σημείο το 1940, επί δημαρχίας Κωνσταντίνου Μερκούρη και αποτελεί δωρεά του δισέγγονου του οπλαρχηγού Καρατάσου προς τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται στην οδό Κ. Μελενίκου και Εθνικής Αμύνης απέναντι από την Φιλοσοφική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.