Ο παραδοσιακός γάμος της Ανατολικής Ρωμυλίας

Το παραδοσιακό τελετουργικό του γάμου της Ανατολικής Ρωμυλίας είναι ένα από τα πιο σημαντικά προσφυγικά πολιτιστικά δρώμενα που διασώζονται μέχρι και σήμερα. Οι ετοιμασίες ξεκινούσαν το πρωί της Κυριακής, όπου τα μπρατίμια έφερναν τον κουρέα για να ξυρίσει τον γαμπρό, συνοδευόμενοι από γκάιντα που έπαιζε τον γαμπριάτικο σκοπό. Μετά το ξύρισμα, τα μπρατίμια έντυναν τον γαμπρό, ενώ η μητέρα του τον περνούσε από τα μιτάρια (εξαρτήματα του αργαλειού) και τα άρμενα (αρμενοβότανο), σε μια τελετουργική πράξη που για την αποτροπή του κακού. Το αρμενοβότανο, ειδικό βοτάνι που χρησιμοποιούταν σε αυτή την τελετή, συμβόλιζε την προστασία από τα δαιμόνια.  

Αργότερα το απόγευμα, όλοι οι καλεσμένοι μαζεύονταν στην κατοικία των γαμπρού. Οι κοπέλες της παντρειάς στόλιζαν με άνθη τους κοντινούς συγγενείς και τον γαμπρό. Οι γονείς του γαμπρού τον αποχαιρετούσαν με ευχές και κρασί, ενώ η πομπή κατευθυνόταν προς την κατοικία της νύφης. Η νύφη, ντυμένη με την παραδοσιακή της φορεσιά και στολισμένη με φλουριά και κοσμήματα, χαιρετούσε τους γονείς της πριν την τελική αναχώρηση για την εκκλησία. 

Μετά την τέλεση του μυστηρίου, η πομπή επέστρεφε στην κατοικία του γαμπρού, όπου συνεχίζονταν τα έθιμα με τα ταξίματα και το καλωσόρισμα από τους γονείς του γαμπρού. Η νύφη έκανε έναν σταυρό με μέλι στην είσοδο, σύμβολο αρμονίας, και περνούσε από τον άλτσο για να είναι ‘’σιδερένιοι’’. Οι νεόνυμφοι στέκονταν στο τσόλ(ι), το οποίο συμβόλιζε την σταθερότητα και την ευημερία του γάμου. Η βραδιά συνεχιζόταν με φαγοπότι, με τους άνδρες και τις γυναίκες να κάθονται χωριστά, ενώ οι μουσικοί έπαιζαν το σουμπέτ(ι). 

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Πρόσφυγες από το Μεγάλο Μοναστήρι της Ανατολικής Ρωμυλίας την ημέρα του γάμου τους στο Καλοχωρι Θεσσαλονίκης, 20ος αιώνας. ©Λαογραφικός Σύλλογος Καλοχωριτών Ανατολικής και Βόρειας Θράκης "Κασκάρκα".