Η Λεωφόρος Νίκης της Θεσσαλονίκης

Η παραλιακή λεωφόρος της Θεσσαλονίκης διαμορφώθηκε τον 19ο αιώνα, μετά από την κατεδάφιση του παραλιακού μεσαιωνικού τείχους της πόλης τη δεκαετία του 1870. Η παραλιακή οδός εκτείνεται αρχικά πλακόστρωτη και μέχρι το 1893 χωρίς τροχιοδρομικές γραμμές. Το τραμ που κατασκευάζεται μετά είναι αρχικά ιππήλατο και αργότερα στις αρχές του 1900 ηλεκτροκίνητο. Το 1917 η λεωφόρος ανασκάφτηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις και τοποθετήθηκε σιδηροδρομική γραμμή που συνέδεε το λιμάνι με τη Μίκρα. Πριν ονομαστεί Νίκης, αφιερωμένη στις νίκες του Ελληνικού στρατού, ήταν γνωστή ως Λεωφόρος Μπεγιάζ Κουλέ (δρόμος του Λευκού Πύργου). Αρχικά ο δρόμος είχε νεοκλασικά κτίρια, πολλά από τα οποία δεν γλίτωσαν από την φονική πυρκαγιά του 1917, αλλά και αργότερα από την αντιπαροχή. Από την παραλιακή λεωφόρο θα περάσει το 1911 η πομπή του σουλτάνου Μεχμέτ Ρεσάτ Ε΄, αλλά και τα ελληνικά στρατεύματα με τον βασιλιά Γεώργιο Α΄ το 1912, για να σημάνουν την απελευθέρωση της πόλης, αλλά και οι στρατιώτες της Αντάντ, καθώς και η νεκρική πομπή του Βασιλιά Γεωργίου που δολοφονήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Από την παραλιακή οδό θα μπουν και τα Γερμανικά τεθωρακισμένα για να καταλάβουν την πόλη το 1941, αλλά και τα τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ. και της Ε.Π.Ο.Ν. μετά την αποχώρηση των Γερμανών.

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Ηλεκτροκίνητο τραμ της γραμμής Τελωνείο - Ντεπώ διέρχεται την παραλιακή λεωφόρο της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 20ου αιώνα. ©Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς.