Η παραδοσιακή γυναικεία φορεσιά της περιοχής της Μακράς Γέφυρας και του Ζαλουφίου της Ανατολικής Θράκης

Η παραδοσιακή γυναικεία ενδυμασία του Ζαλουφιού, κεφαλοχωριού βορειοανατολικά της Μακράς Γέφυρας στην Ανατολική Θράκη, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πώς οι τοπικές κοινωνίες ανέπτυξαν μοναδικές ενδυμασίες που αντικατοπτρίζουν τις κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές συνθήκες τους. Η βασική δομή της ενδυμασίας περιλάμβανε το μακρύ πουκάμισο ή "χιμίς" από λευκασμένο χοντρό βαμβακερό ύφασμα, το οποίο ήταν κεντημένο με παραδοσιακές τεχνικές όπως η σταυροβελονιά. Το φουστάνι, κατασκευασμένο από μάλλινο ύφασμα, ήταν σε σκούρα χρώματα όπως μαύρο, καφέ ή βυσσινί και διακοσμούνταν με κεντήματα από λευκό βαμβάκι και χρωματιστά μαλλιά, παρουσιάζοντας μοτίβα όπως δέντρα και σαλιγκάρια. 

Το μάλλινο ζωνάρι, μαύρο με λεπτές ρίγες, φοριόταν καθημερινά, ενώ οι μεταλλικές ζώνες ήταν πιο συχνές στις γιορτές. Η ποδιά, γνωστή ως "ποδέ", διέφερε από χωριό σε χωριό, με τις Ζαλουφιώτισσες να προτιμούν βελούδινες ποδιές κεντημένες με στεφάνια λουλουδιών. Το τερλίκ ή μοχαέρι ήταν το πιο εντυπωσιακό κομμάτι της ενδυμασίας, ένα μακρύ πανωφόρι από μάλλινο δίμιτο ύφασμα, πλούσια κεντημένο με λευκό βαμβάκι και χρωματιστά μαλλιά. Οι γυναίκες κεντούσαν τρία μοχαέρια κατά τη διάρκεια της ζωής τους: το ‘’μικρό μοχαέρι’’ για τον γάμο, το ‘’μεγάλο μοχαέρι’’ για τις μεγάλες γιορτές και τη ‘’σιγκούνα’’ για μετά τα 45 τους χρόνια. 

Οι κεφαλόδεσμοι περιλάμβαναν το κόκκινο σκουφάκι, το "μαγγούρι", καλυμμένο με το σκούρο βυσσινί ή καφέ μαντίλι, το "τσεμπέρι". Οι γυναίκες στερέωναν φλουριά και σταυρούς στο μαγγούρι, τα οποία κρέμονταν στο μέτωπο. Στα πόδια φορούσαν λευκά σαγιακένια καλτούνε για τις νύφες και γουργουνουτσάρουχα καθημερινά, ενώ τις Κυριακές και γιορτές φορούσαν κλειστά δερμάτινα παπούτσια, τις κουντούρες. 

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Κοπέλες από το Μεγάλο Ζαλούφι της Ανατολικής Θράκης με αρβανίτικες φορεσιές που φορούσαν οι ανύπαντρες, Τοποθεσία: Ορεστιάδα, 20ος αι. ©Λαογραφικός Σύλλογος Καλοχωριτών Ανατολικής και Βόρειας Θράκης "Κασκάρκα".