Πρόσφυγες από τις Καρυές της Ανατολικής Ρωμυλίας

Η Ανατολική Ρωμυλία ή Βόρεια Θράκη περιλάμβανε πολλές πόλεις, επαρχίες και χωριά με ελληνικούς πληθυσμούς, όπως η Φιλιππούπολη, η Βάρνα, η Αγχίαλος, και η Σωζόπολη. Ανάμεσα σε αυτούς τους οικισμούς ανήκει και η επαρχία Καβακλί με τα 12 χωριά της. Το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας αποτελούσε το θρησκευτικό κέντρο της περιοχής. Ένα από αυτά ήταν και οι Καρυές με αμιγή ελληνικό πληθυσμό. Βρίσκονταν στις παρυφές του όρους Σακάρ, που αποτελούσε τη συνέχεια της Βόρειας Ροδόπης. Στον οικισμό λειτουργούσε εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, ενώ αναφέρεται και εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Διέθετε επίσης δημοτικό και νηπιαγωγείο. Ονομαστός δάσκαλός του και διευθυντής υπήρξε ο Αναστάσιος Παπαϊωάννου, ο μετέπειτα αρχιμανδρίτης και Μακεδονομάχος Νίκανδρος, που δίδαξε το διάστημα 1903-1906. Οι ασχολίες των κατοίκων ήταν αγροτικές, κτηνοτροφικές και εμπορικές. Η κοινότητα διοικούνταν από τον πρόεδρο και τους τσορμπατζήδες, όπως όλες οι ελληνικές κοινότητες κατά την Οθωμανοκρατία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η οικοδόμηση των οικιών τους, τα οποία τα έκτιζαν οι ίδιοι με λίθο και ξύλο. Από το 1906 έως το 1925 οι κάτοικοι τον Καρυών μετακινήθηκαν ως πρόσφυγες στον ελλαδικό χώρο και μόνο ελάχιστοι παρέμειναν στο χωριό. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στα Γιαννιτσά Πέλλας, ενώ άλλοι στις Νέες Καρυές Λάρισας, χωριό που δημιουργήθηκε το 1907. 

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Ελένη με το παρατσούκλι Μπιλτζίκω, πρόσφυγας από τις Καρυές της Ανατολικής Ρωμυλίας που εγκαταστάθηκε στις Νέες Καρυές Λάρισας. ©Λαογραφικός Σύλλογος Καλοχωριτών Ανατολικής και Βόρειας Θράκης "Κασκάρκα".