Ξενοφών Παιονίδης (1863-1933)

Ο Ξενοφών Παιονίδης γεννήθηκε στη Φούρκα Χαλκιδικής το 1863 και σπούδασε στο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πολυτεχνείο του Μονάχου. Η οικογένειά του καταγόταν από την Έδεσσα, ενώ ο πατέρας του ήταν γιατρός, που είχε σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο της Πάδουας στην Ιταλία. Εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1892 και συνεργάστηκε με την Ελληνική Κοινότητα της πόλης στην εποπτεία και ανέγερση κτιρίων ελληνικού ενδιαφέροντος. Θεμελίωσε τη μεταφορά της ελληνικής πολιτικής ιδεολογίας στην Οθωμανοκρατούμενη Μακεδονία μέσα από το έργο του, και ιδιαίτερα τα σχολεία, που πρόβαλλαν το νεοκλασικισμό, ο οποίος θεωρούνταν ως ο εθνικός αρχιτεκτονικός ρυθμός. Πρώτα του έργα ήταν η δημιουργία του Παπάφειου Ορφανοτροφείου και το νοσοκομείο Άγιος Δημήτριος, τα οποία ολοκληρώθηκαν στην πρώτη πενταετία του 20ού αιώνα. Ακολούθησαν η Ιωαννiδειος Αστική Σχολή στο Ιπποδρόμιο, η Αστική Σχολή Ανάληψης, η οικία του γιατρού Ιωάννη Νεδέλκου στην Οδό Εγνατίας και η Στοά Πελοσώφ στην Οδό Τσιμισκή. Στην περιοχή των εξοχών έργα του είναι η Έπαυλη Χατζηλαζάρου-Σιάγα, η Έπαυλη Χαφήζ Μπέη (σημερινή Σχολή Τυφλών), η Βίλλα Μορντώχ και η Βίλλα Σαλέμ, όπου στεγαζόταν παλαιότερα το Ιταλικό Προξενείο.  

Ο Παιονίδης διετέλεσε επίσης δημοτικός σύμβουλος στις θητείες των δημάρχων Οσμάν Σαΐτ Μπέη και Κωνσταντίνου Αγγελάκη και για ένα διάστημα διηύθυνε την τεχνική υπηρεσία του δήμου. Είχε εκλεγεί γερουσιαστής Χαλκιδικής, έφορος των σχολείων της Θεσσαλονίκης και του Παπάφειου Ορφανοτροφείου και υπήρξε σημαντικός παράγοντας του αθλητικού συλλόγου του Ηρακλή Θεσσαλονίκης. Πέθανε από καρδιακή προσβολή τον Μάιο του 1933 στη Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας. 

Εικονιζόμενο έγγραφο: Επιστολή του Διοικητικού Συμβουλίου του Γυμναστικού Συλλόγου του Ηρακλή Θεσσαλονίκης, στις 21 Οκτωβρίου 1914, προς τον Ξ. Παιονίδη. ©Ν.Γ.Σ. Ηρακλής Θεσσαλονίκης 1908.