Τα ''Δεκεμβριανά'' ή η Μάχη των Αθηνών (1944-1945)

Τα "Δεκεμβριανά" αναφέρονται στην ένοπλη σύγκρουση που ξεκίνησε στην Αθήνα στις 3 Δεκεμβρίου 1944 ανάμεσα στον Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (Ε.Α.Μ.) και τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (Ε.Λ.Α.Σ.) από τη μία πλευρά και τις κυβερνητικές και βρετανικές δυνάμεις από την άλλη. 

Η σύγκρουση προέκυψε από το κενό εξουσίας μετά την αποχώρηση των Γερμανών, με τον Ε.Α.Μ./Ε.Λ.Α.Σ. να επιδιώκει επιρροή στην εξουσία, ενώ οι κυβερνητικές δυνάμεις και οι Βρετανοί προσπαθούσαν να διατηρήσουν τον έλεγχο. Σε μία επίδειξη ισχύος, το Ε.Α.Μ. διοργάνωσε την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου ένα μεγάλο συλλαλητήριο στην Πλατεία Συντάγματος. Το συλλαλητήριο βάφτηκε στο αίμα, καθώς οι διαδηλωτές δέχθηκαν καταιγισμό πυρών από την πλευρά των δυνάμεων ασφαλείας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 30 άτομα και να τραυματισθούν 148. Ιδιαίτερα σκληρές μάχες δόθηκαν στην περιοχή Μακρυγιάννη για τον έλεγχο του Συντάγματος Χωροφυλακής που έδρευε εκεί (6 - 11 Δεκεμβρίου 1944). Στα μέσα του Δεκεμβρίου οι Βρετανοί με επίλεκτους στρατιώτες, άρματα μάχης και αεροπορία, ενεπλάκησαν με τις δυνάμεις του Ε.Λ.Α.Σ. στις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας και ιδιαίτερα στο προπύργιό του, την Καισαριανή, αλλά και στις περιοχές της Πλατείας Ομονοίας, στου Ψυρρή και στο Μεταξουργείο. 

Στις 11 Ιανουαρίου 1945 ο Ε.Λ.Α.Σ. υπέγραψε ανακωχή με τους Βρετανούς και στις 12 Φεβρουαρίου 1945 έληξαν και τυπικά τα ''Δεκεμβριανά'', με τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Αυτό το γεγονός είχε μακροχρόνιες επιπτώσεις στην εξέλιξη της πολιτικής ιστορίας στην Ελλάδα και προετοίμασε το έδαφος για τον Εμφύλιο Πόλεμο που ακολούθησε το διάστημα 1946-1949. 

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Φωτογραφία αγγλόφωνου μέσου που απεικονίζει βαγόνια του τραμ που χρησιμοποιήθηκαν ως κρυψώνες για ελεύθερους σκοπευτές κατά τα Δεκεμβριανά (1944-1945) στην Αθήνα. ©Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς.