Ο Λέων της Αμφίπολης

Ο Λέων της Αμφίπολης αποτελεί μαρμάρινο γλυπτό που απεικονίζει λέοντα, με ανάγλυφα τα χαρακτηριστικά του προσώπου και τη χαίτη, καθισμένο στα πίσω του πόδια, ο οποίος στέκεται επάνω σε μαρμάρινο βάθρο. Το συνολικό ύψος του μνημειακού αυτού έργου φθάνει τα 5,30 μ. Χρονικά το πιθανότερο είναι πως ανήκει στο β΄ μισό του 4ου αιώνα π.Χ.  

Τα πρώτα τμήματα του μνημείου ανακαλύφθηκαν από Έλληνες στρατιώτες που είχαν στρατοπεδεύσει εκεί κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, το 1912, όταν οι στρατιώτες αποξήραναν την κοίτη του ποταμού Στρυμόνα για να κτίσουν τη σύγχρονη γέφυρα. Μέσα στην κοίτη του ποταμού βρέθηκε το μαρμάρινο βάθρο του Λέοντα που είχε χρησιμοποιηθεί σε ένα φράγμα κατά ή μετά τη ρωμαϊκή περίοδο. Τον Αύγουστο του 1916, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Βρετανοί στρατιώτες ανακάλυψαν επίσης σημαντικά τμήματα του μνημείου, ενώ έκτιζαν οχυρώσεις στη γέφυρα. Οι Βρετανοί προσπάθησαν να αφαιρέσουν τα τμήματα του μνημείου από τον χώρο με σκοπό να τα πάρουν μαζί τους, αλλά μια βουλγαρική επίθεση ανέτρεψε τα σχέδιά τους.  

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, κατά τη διάρκεια εργασιών για την αποξήρανση τμήματος της λίμνης Κερκίνη σε κοντινή απόσταση, ανακαλύφθηκε μια αρχαία γέφυρα και κοντά σε αυτήν στη λάσπη του ποταμού πολύ μεγάλα τμήματα του μαρμάρινου λέοντα. Το 1937, και χάρη στον Lincoln MacVeagh, πρέσβη των Η.Π.Α. στην Ελλάδα εκείνη την εποχή, υπήρξε μια ιδιωτική πρωτοβουλία μαζί με την υποστήριξη και τα κονδύλια της ελληνικής κυβέρνησης για την αναστήλωση του Λέοντα της Αμφίπολης, που τελικά έφτασε στη σημερινή του μορφή. 

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Ο Λέων της Αμφίπολης σε φωτογραφία των Γερμανών στρατιωτών τον Απρίλιο του 1941. ©Μουσείο Φωτογραφίας ''Χρήστος Καλεμκερής'' Δήμου Καλαμαριάς.